T.C.
YARGITAY
5. HUKUK DAİRESİ
E. 2020/7846
K. 2020/10939
T. 7.12.2020
• ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ ( Öncelikle Aynen Taksim Mümkün Olmadığı Takdirde Satış Yolu İle Giderilmesi İstemi – Fen Bilirkişi Raporuna Göre Aynen Taksiminin Mümkün Olduğu Bildirilmiş İse de İfraz ( Taksim ) Projesinin Belediyeye Gönderilerek Aynen Taksimin Mümkün Olup Olmadığı Hususunda Görüş Sorulacağı ve Onay Makamı Olan Belediye Encümeninden Karar Alınacağı )
• FEN BİLİRKİŞİ RAPORUNA GÖRE AYNEN TAKSİMİN MÜMKÜN OLDUĞU ( Ortaklığın Aynen Taksimini Mümkün Olmadığı Takdirde Satış Yolu İle Giderilmesi İstemi – Taşınmazın Aynen Taksimi Konusunda Birden Fazla İhtimalli İfraz Projesinin Hazırlanması ve Tarafların İfraz Projeleri Hakkında Beyanlarının Alınması Gerektiği )
• AYNEN TAKSİM MÜMKÜN OLMADIĞI TAKDİRDE SATIŞ YOLU İLE ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ ( Fen Bilirkişi Raporuna Göre Aynen Taksiminin Mümkün Olduğu – Mahkemece Hükme Esas Alınacak Projenin Belediye Encümeni Tarafından Onaylanmasından Sonra Aynen Taksim Konusunda Hüküm Kurulması Gerektiği )
4721/m.699
ÖZET : Dava; paydaşlığın öncelikle aynen taksimini, mümkün olmadığı takdirde bina ve muhdesat değerinin davacıya bırakılmak kaydı ile satış yolu ile giderilmesi istemine ilişkindir. Somut olaya gelince; mahallinde teknik bilirkişi vasıtasıyla yapılan keşif sonrasında alınan fen bilirkişi raporuna göre, aynen taksiminin mümkün olduğu bildirilmiş ise de bilirkişi tarafından düzenlenen ifraz ( taksim ) projesinin, ilgili Belediyesine gönderilerek aynen taksimin mümkün olup olmadığı hususunda görüş sorulması ve bu konuda onay makamı olan Belediye Encümeninden karar alınması gerekmektedir. Bu durumda mahkemece, mümkünse dava konusu taşınmazın aynen taksimi konusunda birden fazla ihtimalli ifraz projesinin hazırlanması, tarafların ifraz projeleri hakkında beyanlarının alınması, hükme esas alınacak projenin Belediye Encümeni tarafından onaylanmasından sonra aynen taksim konusunda hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi taraflar tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR : Dava dilekçesinde, … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmazda ki paydaşlığın öncelikle aynen taksimini, mümkün olmadığı takdirde bina ve muhdesat değerinin davacıya bırakılmak kaydı ile satış yolu ile giderilmesi istenilmiştir.
Mahkemece 20/02/2015 tarihinde … ada … parsel no’lu taşınmazın aynen taksim yolu ile ortaklığının giderilmesine karar verilmiş, verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 02/03/2016 gün ve 2015/8135 Esas 2016/3674 Karar sayılı ilamı ile hüküm bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde Davanın kabulüne, Dava konusu … ili, … ilçesi, … mahallesi … ada … parsel sayılı taşınmaz üzerideki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine, karar verilmiş, hüküm her iki tarafça temyiz edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, tarafların ifraz sureti ile aynen taksim istediği anlaşılmakla; Taşınmazın aynen taksiminin mümkün olduğundan söz edilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması, taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğrayıp uğramayacağının değerlendirilmesi gerekir.
Aynen bölünerek paylaştırmanın ( taksimin ) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para ( ivaz ) eklenerek denkleştirme sağlanır. Davada paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Ayrıca aynen bölünerek paylaştırma ( taksim ) halinde teknik bilirkişiye ifraz ( taksim ) projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz Belediye veya mücavir alan hudutları içerisinde ise Belediye Encümeninden karar alınmak suretiyle belediyeden, Belediye dışında ise İl Özel İdaresinden İmar Yasası ve Yönetmeliğine göre bölüşmenin ( taksimin ) mümkün olup olmadığı sorulmalıdır. Onay makamınca aynen taksimin mümkün olduğunun belirtilmesi halinde, taşınmazın aynen taksimine karar verilebilir. İfraz projesinde kimlere nerelerin verileceği konusunda paydaşlar anlaşamazlar ise hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın ( ortaklığın ) satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahallinde teknik bilirkişi vasıtasıyla yapılan keşif sonrasında alınan fen bilirkişi raporuna göre, aynen taksiminin mümkün olduğu bildirilmiş ise de bilirkişi tarafından düzenlenen ifraz ( taksim ) projesinin, ilgili Belediyesine gönderilerek aynen taksimin mümkün olup olmadığı hususunda görüş sorulması ve bu konuda onay makamı olan Belediye Encümeninden karar alınması gerekmektedir.
Bu durumda mahkemece, yukarıda değinilen ilkeler gözetilmek suretiyle araştırma ve inceleme yapılması mümkünse dava konusu taşınmazın aynen taksimi konusunda birden fazla ihtimalli ifraz projesinin hazırlanması, tarafların ifraz projeleri hakkında beyanlarının alınması, hükme esas alınacak projenin Belediye Encümeni tarafından onaylanmasından sonra aynen taksim konusunda hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle tarafların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 07.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.