T.C.
YARGITAY
14. HUKUK DAİRESİ
E. 2020/1970
K. 2020/4642
T. 7.9.2020
• ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ ( Davada Bütün Paydaşların Yer Alması Zorunlu Olup Paydaşlardan veya Ortaklardan Birinin Ölümü Halinde Alınacak Mirasçılık Belgesine Göre Mirasçılarının Davaya Katılmaları Sağlandıktan Sonra İşin Esasının İncelenmesi Gerektiği )
• PAYDAŞLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA BÜTÜN PAYDAŞLARIN YER ALMASI ZORUNLULUĞU ( Dava Konusu Taşınmazda Hissedar Olmasına Rağmen Maliye Hazinesinin Davaya Dahil Edilmediği/Mahkemece Taşınmaz Hissedarlarından Maliye Hazinesinin Davaya Dahil Edilerek Savunmasının Alınması Varsa Delillerinin Toplanması ve Tüm Bu Eksiklikler Giderildikten Sonra Esas Hakkında Hüküm Verilmesi Gereği )
• TARAF TEŞKİLİ ( Ortaklığın Giderilmesi – Davada Bütün Paydaşların Yer Alması Zorunlu Olup Taşınmazda Hissedar Olmasına Rağmen Maliye Hazinesinin Davaya Dahil Edilmediği/Mahkemece Taşınmaz Hissedarlarından Maliye Hazinesinin Davaya Dahil Edilerek Savunmasının Alınması Varsa Delillerinin Toplanması ve Tüm Bu Eksiklikler Giderildikten Sonra Esas Hakkında Hüküm Verileceği )
6100/m.27
ÖZET : Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Somut olayda,dava konusu taşınmazda hissedar olmasına rağmen Maliye Hazinesinin davaya dahil edilmediği anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılması gereken iş; taşınmaz hissedarlarından Maliye Hazinesinin davaya dahil edilerek savunması alınmalı, varsa delilleri toplanmalı ve tüm bu eksiklikler giderildikten sonra esas hakkında hüküm vermek olmalıdır.
DAVA : Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01/07/2015 gününde verilen dilekçeyle ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23/12/2015 tarihli hükmün Yargıtayca incelenmesi dava dışı Maliye Hazinesi vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
KARAR : Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davaya konu 50 ada 3 parsel, 1935 ada 1 parsel, 1936 ada 10 parsel, 1936 ada 11 parsel, 607 ada 37 parsel, 607 ada 53 parsel, 1935 ada 6 parsel, 1935 ada 8 parsel, 1936 ada 9 parsel ve 2675 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan … vekili, taşınmazların öncelikle aynen taksimini, mümkün olmadığı takdirde satış suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiş; diğer davalı …, taşınmazların satılmasını istemediğini belirtmiş ve geri kalan davalılardan … ve …, taşınmazların öncelikle aynen taksimini, mümkün olmadığı takdirde satış suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiştir.
Mahkemece, davaya konu 50 ada 3 parsel, 1935 ada 1 parsel, 1936 ada 10 parsel, 1936 ada 11 parsel, 607 ada 37 parsel, 607 ada 53 parsel, 1935 ada 6 parsel, 1935 ada 8 parsel, 1936 ada 9 parsel ve 2675 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, dava dışı Maliye Hazinesi vekili temyiz etmiştir.
1- ) Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, davaya konu 50 ada 3 parsel, 1935 ada 1 parsel, 1936 ada 10 parsel, 1936 ada 11 parsel, 607 ada 37 parsel, 607 ada 53 parsel, 1935 ada 8 parsel, 1936 ada 9 parsel ve 2675 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar yönünden verilen mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün bu parseller yönünden onanmasına,
2- ) Davaya konu taşınmazlardan 1935 ada 6 parsel sayılı taşınmaz yönünden temyiz itirazlarına gelince; Paydaşlığın (ortaklığın ) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar ) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Somut olaya gelince, mahkemece verilen davaya konu 10 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine yönelik karar, 23.06.2016 tarihinde kesinleşmiş ve bu karara karşı temyiz yoluna eldeki davada taraf olmayan Maliye Hazinesi vekili başvurmuştur. Dava konusu taşınmazlardan 1935 ada 6 parsel sayılı taşınmazda hissedar olmasına rağmen Maliye Hazinesinin davaya dahil edilmediği anlaşılmıştır.
Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup re’sen yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurulması gerekir. Savunma hakkı, Anayasanın 36. maddesiyle güvence altına alınmış olup, 6100 Sayılı HMK’nin 27. maddesinde de “Hukuki dinlenilme hakkı” başlığı altında ayrıca düzenlenmiştir. Hakim, tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez. Buna göre hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; 1935 ada 6 parsel sayılı taşınmaz hissedarlarından Maliye Hazinesinin davaya dahil edilerek savunması alınmalı, varsa delilleri toplanmalı ve tüm bu eksiklikler giderildikten sonra esas hakkında hüküm vermek olmalıdır.
Tüm bu hususlar gözardı edilerek mahkemece esas hakkında karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle 50 ada 3 parsel, 1935 ada 1 parsel, 1936 ada 10 parsel, 1936 ada 11 parsel, 607 ada 37 parsel, 607 ada 53 parsel, 1935 ada 8 parsel, 1936 ada 9 parsel, 2675 ada 1 taşınmazlara ilişkin temyiz itirazlarının reddine, hükmün bu parsellere ilişkin kısmının ONANMASINA; (2 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle dava konusu 1935 ada 6 parsel sayılı taşınmaz yönünden temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 07.09.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.